علل بی ثباتی سیاسی در منطقه خاورمیانه و خلیج فارس از منظر جامعه شناختی

آسیب پذیری های داخلی » دیدات و فشار خارجی » دو عامل مهمی است که در بروز بی ثباتی سیاسی و ایجاد نا امنی در دو سطح ملی و منطقه ایی نقش بسزایی دارد.در منطقه حساس خلیج فارس و خاورمیانه عوامل داخلی بالقوه این توانایی را دارند کهساختار های سرزمینی و نهاد های حاکم را تهدید به تضعیف و یا از بین بردن نمایند و عوامل خارجی که متاسفانه بنا به دعوت برخیکشورها به زعم برقراری موازنه قوا به منطقه دعوت شده اند. با بهم ریختن توازن نیرو های فرهنگی – اجتماعی در این منطقه تمدنی وتاریخی یک نقش دو گانه در تحریک نیرو های داخلی کشورها به تحول طلبی بر دو محور مشارکت طلبی سیاسی و بازگشت به اصلو یا حتی مداخله مستقیم و مغرضانه در برخی از کشور های منطقه را ایفا کرده اند.متعاقب چنین وضعیتی در پی رشد تقاضا هایداخلی برای مشارکت در فرآیند دولت سازی نظیر آنچه در تحولات ماه های اخیر قابل مشاهده است، فشار فوق العاده ی بر آندسته ازدولت ها وارد می آید که سیاست تعامل با قدرت موازنه گرخارجی پایه های مشروعیت داخلی آنها را تضعیف نموده و معمولا نظامسیاسی این کشورها از عهده پاسخگویی به این خواسته های داخلی بر نمی آید. کانون اصلی بحث بررسی رابطه معنادار میان متغیر هایخارجی(حضور نیرو های نظامی بیگانه در منطقه و وجود رژیم صهیونیستی) و عوامل داخلی(پارامترهایی چون ساخت قدرت، بافتفرهنگی-اجتماعی،نهادها و مراکز قدرت دولتی و مردمی،میزان مشارکت سیاسی وضعیت سرمایه اجتماعی و...) و تاثیر آنها برثباتداخلی و امنیت ملی کشور های منطقه می باشد. در این مقاله سعی گردیده است با رویکردی جامعه شناختی مولفه های بی ثباتی سیاسی و نا امنی در کشور های عربی منطقه در دوسطح متمایز از یکدیگر و در عین حال متاثر بر هم مورد بررسی قرار گیرد.ابتدا به عوامل خارجی بی ثبات کنندگی که در حقیقت بابهره گرفتن از شرایط و وضعیت داخلی این کشورها رشد و تقویت شده است،پرداخته شده و سپس به مولفه های داخلی بی ثباتی کهبنوعی متاثر از عوامل خارجی است، اشاره گردیده است و در نهایت با هدف رهایی از الگوهایی نا کارآمد امنیتی که محور آنهادخالت عامل مداخله گر خارجی است و ایجاد ثبات سیاسی پایدار با اتکا به ساز و کار های بومی در کشور های منطقه راکارهاییمبتنی بر مولفه های جدیدتر قدرت و لزوم صورت بندی جدید قدرت سیاسی و منطقه ای با هدف تقابل با الگوی امنیتی موازنه قواارایه گردیده است.